Een gemeente heeft inwoners. Daar kan je als gemeente op verschillende manieren naar kijken. In dit artikel nemen we je als lezer mee in de verschillende perspectieven, én wat dat doet met inwoners.
Klant
Gedreven door klantgerichtheidstrainingen, oorspronkelijk bedoeld voor ondernemingen met klanten, zijn sommige gemeenten de afnemers van hun diensten ook klanten gaan noemen. Gemeenten gaan dan echter voorbij aan het feit dat:
- Inwoners geen keuze hebben in het kiezen van een aanbieder.
(tenzij ze stemmen “met de voeten” door naar een andere gemeente te verhuizen). - Inwoners niet altijd de keuze hebben om al of niet van een bepaalde “dienst” gebruik te maken.
(Het aanvragen van bijvoorbeeld een bijstandsuitkering, of een WMO voorziening is geen keuze, maar een noodzaak)
Inwoners zullen zich vanuit dit perspectief zeker geen klant voelen.
Burger
Burger kan je definiëren vanuit de historie in de trits: burgers, boeren en buitenlui. Ooit was een burght voorzien van een ophaalbrug, met letterlijk burgers binnen de burght, en de boeren en andere “buitenlui” buiten de burght.
Verder is het begrip “burger” bekend als staatsburger. Zoals een koning onderdanen heeft, heeft een staat burgers.
Tegenwoordig wordt het begrip “burger” nog steeds gebruikt om ook inwoners van een gemeente mee aan te duiden.
Het is een gevoelskwestie, maar vanuit welk perspectief je het begrip “burger” ook bekijkt, erg gelijkwaardig klinkt het niet.
Opdrachtgever
De inwoner als opdrachtgever naar de gemeente. Dit is een perspectief wat nog niet vaak wordt gedeeld. Vanuit historisch perspectief hadden inwoners niet zoveel in te brengen, en sommigen helemaal niets (bv de “horigen” uit de middeleeuwen). Naar de toekomst toe, valt er echter veel voor te zeggen om de inwoners van een gemeente als opdrachtgever te zien. De behoefte van gemeenten om de verbinding met inwoners te verstevigen, kan op deze manier goed invulling gegeven worden.
Vanuit dit perspectief geven inwoners van een gemeente opdracht aan het gemeentelijk apparaat om die taken uit te voeren, die individuele inwoners niet zelf kunnen of willen uitvoeren.
Randvoorwaarden: Dit vergt wel dat:
- inwoners geïnstrueerd worden op welke wijze zij hun verantwoordelijkheid als opdrachtgever goed in kunnen vullen.
- inwoners meer dan een keer per vier jaar (bij de gemeenteraadsverkiezingen) hun invloed als opdrachtgever kunnen waarmaken. Onder de titel van burgerparticipatie (of beter gezegd: inwonerparticipatie) zijn meerdere interventies bekend: